“In het Nederlandse klimaat spelen zon en wind een steeds grotere rol. Met name in de zomer profiteren we -overdag- van veel zon en in de winter plukken we de vruchten van windenergie. Om flexibiliteit in het energiesysteem te creëren -we verbruiken energie immers niet altijd op de momenten dat het opgewekt wordt- maken we gebruik van energieopslag. Opslag is dus geen doel op zich, maar een van de middelen om vraag en aanbod met elkaar te balanceren,” begint Project Manager Energy Storage NL Sacha Schmitter zijn betoog over de energietransitie en in het bijzonder seizoensopslag.

Schmitter is binnen ESNL -de brancheorganisatie voor de Nederlandse energieopslagsector- actief op het thema elektriciteit, warmte en moleculenopslag, van korte tot lange-duur opslag. Het doel van de organisatie? Het verhelpen van belangrijk knelpunten die bijdragen aan een succesvolle transitie naar een schone, betrouwbare en betaalbare energievoorziening. “We hebben in Nederland de neiging om alleen naar een specifieke technologie te kijken en de interactie tussen de verschillende systemen te vergeten. Daarnaast zijn we natuurlijk verbonden met de rest van Europa. Import en export van energie zijn aan de orde van de dag, het is een verbonden systeem en zo moeten we het ook benaderen.”

Keuze uit warmte en moleculen

“Seizoensopslag is grootschalige opslag die energieopslag in de vorm van warmte of chemische verbindingen over de seizoenen heen mogelijk maakt. Met seizoensopslag kunnen we zomer en winter aan elkaar verbinden. Met warmteopslag zijn we al redelijk bekend. Bij deze methode stoppen we warmte in de zomer diep onder de grond om daar in de winter uit te putten. Deze methode is voornamelijk bedoeld voor collectieve systemen in de gebouwde omgeving. Daarnaast leent ook opslag middels moleculen zich voor opslag gedurende langere perioden, denk aan waterstof, ammoniak en andere waterstofderivaten. Je kunt met deze methode namelijk heel eenvoudig grote hoeveelheden energie opslaan. Ik zeg bewust energie, omdat energie in moleculen afhankelijk van de toepassing gebruikt kan worden in de gewenste vorm. Een voorbeeld van moleculenopslag is de zoutcaverne. Deze ondergrondse ruimte is geschikt voor de opslag van grote hoeveelheden waterstof en perslucht.”

Schmitter vertelt dat seizoensopslag voor elektriciteit nog niet bestaat. “Een lithium ion batterij bijvoorbeeld,  is vooral bedoeld voor dagelijks laden en ontladen. Daar is de businesscase ook op gebouwd. Er is -op dit moment- geen batterij met een capaciteit waarmee je rendabel een seizoen kunt overbruggen”

Minder regels, meer durf

ESNL ziet moleculen als een belangrijke energiedrager voor de toekomst. Opgewekt met groene stroom is het een schone oplossing die kan bijdragen aan het verminderen van de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen. “We zetten vol in op het realiseren van zoutcavernes en kijken onder meer naar de bruikbaarheid van lege olievelden. We zijn alleen nog niet zover om echt grote hoeveelheden onder de grond te pompen. Vergeleken met de gas- en oliereserves in Nederland staan de zoutcavernes en ook de bovengrondse opslag van moleculen nog in de kinderschoenen. Dat betekent ook dat onze afhankelijkheid van oliebezittende landen in stand blijft. Het duurt zeker nog tien jaar voordat we echt kunnen opschalen. Wat we daarvoor nodig hebben? Visie, simpelere regels en meer durf. Je hoort het overal: het vestigingsklimaat staat onder druk. Er zijn zoveel regels waar je aan moet voldoen. En daarbij ontbreekt het aan durfkapitaal. Nederland is het land waar risico’s in extreme mate moeten worden afgedekt. Een focus op technologie is voor het slagen van de energietransitie onontbeerlijk.”